معرفی مدل DPSIR و قابلیت کاربرد آن در تصمیم گیری های محیط زیستی

نویسندگان

  • افشین دانه کار دانشیار گروه محیط‌زیست، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه تهران
  • عطیه خطیبی دانشجوی کارشناسی ارشد محیط‌زیست، گروه محیط‌زیست، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه تهران. (مسئول مکاتبات).
  • مجید وحید استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
چکیده مقاله:

هدف از پژوهش حاضر، معرفی روش DPSIR و بررسی کاربرد آن در محیط­زیست و تصمیم‌گیری‌های این حوزه و لزوم استفاده        از این روش برای حل مشکلات محیط­زیستی است. از آن­جایی که در دهه­های اخیر، مشکلات محیط­زیستی که بیش‏تر بر اساس       جنبه­های اقتصادی فعالیت­های انسانی بوده است، محققان و تصمیم گیران با چالش مواجه شده­اند. این مشکلات در مقیاس­ها­ی متفاوتی از تغییر اقلیم جهانی تا تأثیرات فعالیت­های انسانی بر سیستم­های اکولوژیکی جای گرفته­اند. در حال حاضر، به دلیل اهمیت این مشکلات نیاز به استفاده از روش­های انعطاف­پذیر برای مقابله کارآمد با مشکلات محیط­زیستی بیش‌ازپیش احساس می­شود؛ روش­هایی که           هم فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی و هم فاکتورهای محیط­زیستی را در نظر بگیرند. با توجه به هدف این مطالعه، روش پژوهش، مروری بر مقالات و یافته­های قبلی درباره کاربرد مدل DPSIR و منافع و معایب آن در تصمیم­گیری‏های محیط زیست بود. چارچوب DPSIR        یا مدل(نیروی محرکه- فشار- وضعیت- تاثیر- پاسخ) ابزاری است که از طریق تعیین روابط میان فعالیت­های انسانی و محیط­زیست         به توصیف مشکلات محیط­زیستی می­پردازد. این چارچوب زمینه­ای را فراهم می­کند تا انواع شاخص­های متفاوت با یکدیگر ترکیب شوند و نه­تنها تأثیرات محیط­زیستی بلکه، تأثیرات اقتصادی- اجتماعی ناشی از تغییرات در وضعیت اکوسیستم­ها را نیز در نظر می­گیرد.         نتایج این مطالعه نشان داد که مدل DPSIR می­تواند اطلاعات متنوع درباره سیستم­ محیط­زیستی را طبقه­بندی و ساده­سازی کند تا     این اطلاعات برای پاسخ­های احتمالی در اختیار سیاست­گذاران قرار گیرند و به همین دلیل این روش در دهه­های اخیر با سرعت فزاینده­ای توسط محققان و سیاست­گذاران در حال استفاده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و مقایسه قابلیت های روش های معمول ارزیابی اثرات محیط زیستی و روش تصمیم-گیری چند معیاره ELECTRE-TRI

ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA)[1] فرآیند شناسایی، پیش بینی و کاهش اثرات منفی پروژه­های توسعه بر محیط­های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. هدف اصلی فرآیند ارزیابی اثرات محیط زیستی اطلاع رسانی به تصمیم­گیران از اثرات احتمالی یک پیشنهاد قبل از یک تصمیم­گیری است. ارزیابی اثرات محیط زیستی فرصتی را برای شناسایی مسائل کلیدی و ذینفعان در اوایل حیات یک پیشنهاد فراهم می‏کند، به‏...

متن کامل

کاربرد سیستم های پشتیبان تصمیم در تصمیم گیری مدیران

اهمیت تصمیم گیری در اداره سازمان ها بر کسی پوشیده نیست به طوریکه سازمان را شبکه تصمیم و مدیریت را عمل تصمیم گیری نامیده اند. امروزه تصمیم های مدیریتی صرفا نمی توانند بر نبوغ، شهود و قضاوت شخصی افراد متکی باشند بلکه باید بر پایه بررسی های علمی، آمار و اطلاعات تردید ناپذیر استوار شوند. بنابراین باید سازمان ها را به گونه ای پایه ریزی کرد تا بتوان اطلاعات کافی و صحیح را به موقع به مدیران ارائه نمود...

متن کامل

بررسی قابلیت و کاربرد خدمات اکوسیستمی به عنوان شاخص های اکولوژیکی در مدل DPSIR (مطالعه نمونه: تالاب چغاخور)

مفهوم خدمات اکوسیستمی، جاذبه ی بالا و رو به رشدی را برای دانشمندان محیط زیستی، مدیران و تصمیم گیران به وجود آورده است. به تازگی، رشد اطلاعات کاربردی خدمات اکوسیستمی به دلیل انتقال مفهوم پویایی سیستم ها، به وفور مشاهده می شود. در واقع، روند توالی نگرش به ارزیابی سرزمین نیز گرایش به استفاده از این مفهوم بین رشته ای دارد که مبانی علمی اکولوژیک مدیریت را با اقتصاد و سیاست گذاری نزد متولیان نزدیک کر...

متن کامل

کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی در تصمیم گیری راهبردی

در این مقاله سعی شده است علاوه بر ارایه مطالب جدید در زمینه شبکه های عصبی مصنوعی، کاربرد آن در تصمیم گیری راهبردی مدیران ارایه شود. در اینجا شبکه های عصبی مصنوعی برای اجرای یک مدول تصمیم در چارچوب تصمیم گیری راهبردی مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله چگونگی بکارگیری و پذیرش شبکه های عصبی در چارچوب تصمیم گیری راهبردی را توصیف می کند. در بخش اول مختصری از ادبیات شبکه های عصبی مصنوعی و در بخش دو...

متن کامل

کاربرد مدل های تصمیم گیری چند معیاره در طراحی الگوی انفجار معدن گل‌گهر

عملیات انفجار با توجه به تأثیرگذاری بر سایر بخش‌های فرآیند استخراج مواد معدنی (بارگیری، باربری و سنگ شکنی) از اهمیت بسزائی برخوردار است. در این عملیات ملاک ارزیابی علاوه بر دست‌یابی به خردایش مورد نظر، کاهش پدیده‌های نامطلوب از جمله عقب زدگی و پرتاب سنگ می‌باشد.پارامترهای متعددی مانند مشخصات هندسی شبکه انفجار، خصوصیات توده سنگ و خصوصیات ماده منفجره در طراحی الگوی آتشباری و در نتیجه کیفیت عملیات...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 4

صفحات  65- 79

تاریخ انتشار 2015-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023